Qonun ustuvorligi yo‘lida
Thursday, November 30, 2023
Ichki ishlar organlari to’g’risidagi Qonunning (Qonun) ahamiyati va asosiy muammolari haqida avvalgi maqolamizda yozgan edik. Ushbu maqola Ichki ishlar organlari xodimlari tomonidan kuch ishlatish asoslari va tartibi qonunda qanday bayon qilingani haqida. Qonuniy kuch ishlatish shartlari Qonunning 21-moddasida belgilangan. Mazkur Qonun qabul qilinishidan avval Ichki ishlar xodimlari tomonidan kuch ishlatish tartibi alohida […]
Savol: Akam menga nomalum tarzda (nasha) oz miqdorda sotgani uchun jinoyi javobgarlika tortilgani ma’lum bo’ldi. Bir tanishi o’sha narsani olib borib berishini ltimos qilgan ekan. Shu sababli akamga qanday unga chora qo’llanilishini bilmoqchiman. Bu ishni birinchi marta qilgan. Javob: Akangiz O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 273-moddasida ko‘rsatilgan jinoyat bilan ayblanayotgan bo’lishi […]
Savol: Mendan chet elda chet el fuqoralari shaxsiy narsalarimni, jumladan ikkita telefon va pasportimni tortib olib, meni urib, uyida qamab qo’ydi. Keyin ular meni bir oy uyida ishlatib, pasportimni berib, qaytarib yubordi. Telefonlarimni qaytib bermadi. Shu telefonlarimni qanday qaytarib olsam bo’ladi. Mazkur ishlar uchun O’zbekistonda turib ularga qanday jazo qo’llasa bo’ladi? Javob: […]
I. Kirish Ichki ishlar organlari davlat boshqaruv hokimiyatining eng katta organi hisoblanadi. Shunga qaramasdan uning faoliyati mustaqillik e’lon qilingandan keyin qisqa muddatda qonun hujjatlari bilan tartibga solinmadi. Ichki ishlar organlari faoliyatini qonun bilan tartibga solish bo’yicha harakatlar 2011-yilga kelib boshlandi. 2011-yil 1-yanvarda “Ichki ishlar organlari to’g’risida”gi Qonun ishlab chiqilishi uchun Maxsus […]
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Korrupsiyaga qarshi Konvensiyasi 2003-yil 31-oktabrda qabul qilingan. O’zbekiston Konvensiyani 2008-yil 29-iyulda qabul qilgan. Korrupsiyaga qarshi Konvensiya bu sohada qabul qilingan eng muhim xalqaro hujjat hisoblanadi va u dunyoning juda ko’plab davlatlari tomonidan ratifikatsiya qilingan.[1] Quyida Konvensiyaning tarkibi va mazmuni haqida qisqacha ma’lumot beramiz hamda korrupsiyaga qarshi ayrim […]
Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 24-йиллиги муносабати билан Ташаббус лойиҳаси ўтказган “Конституциянинг ҳимоя кучи” номли илмий ҳуқуқий мақолалар танловининг 2-ўрин ғолиби Фурқатжон Жуманазаровнинг “Далилларни номақбул деб топишнинг айрим масалалари” деб номланган мақоласини эътиборингизга ҳавола этамиз. Ўзбекистон Республикасида демократия умуминсоний принципларга асосланиши мустаҳкамланган бўлиб, уларга кўра инсон, унинг ҳаёти, эркинлиги, шаъни, қадр-қиммати ва […]
O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 24-yilligi munosabati bilan Tashabbus loyihasi o’tkazgan “Konstitutsiyaning himoya kuchi” nomli ilmiy huquqiy maqolalar tanlovining 1-o’rin g’olibi Abror Masharipovning “So’zni erkin aytish huquqi” deb nomlangan maqolasini e’tiboringizga havola etamiz. КИРИШ “Фикрларни эркин айтишнинг имкони йўқ бўлса, демак, эркинлик ҳам йўқ”. Вольтер Демократияни сўз эркинлигисиз тасаввур этиб […]
Kundalik hayotimizda biron ishni qilishdan oldin, mazkur ish qonun bilan ta’qiqlangan yoki ta’qiqlanmaganligi haqida o’ylashimiz tabiiy hol. Ba’zi holatlarda masala ochiq-oydin bo’ladi. Xususan, o’g’rilik qilish yoki biron kishini do’pposlash huquqbuzarlik ekanligini taxmin qilish qiyin emas. Qolaversa bunday xatti-harakatlar bevosita tegishli qonun hujjatlari bilan (masalan, Jinoyat Kodeksi) ta’qiqlangan. Ammo ba’zi holatlarda […]
1984-yil 10-dekabrda Birlashgan Millatlar Tashkiloti “Qiynoqlar va boshqa shafqatsiz, g’ayriinsoniy yoki qadr-qimmatni tahqirlovchi muomala va jazolashga qarshi” (bundan keyin “Qiynoqlarga qarshi Konventsiya”) Konvensiyasini qabul qildi. O’zbekiston Qiynoqlarga qarshi Konvensiyaga 1995-yil 28-sentabrda qo’shilib, unda mustahkamlangan majburiyatlarni bajarishni o’z zimmasiga olgan. Bugunga kelib Qiynoqlarga qarshi Konvensiyaga 160 davlat qo’shilgan. Xo’sh, amaldagi qonunchilik […]
Amaldagi qonunchilikka ko‘ra, har qanday huquqbuzarlikning sodir etilishi yuridik javobgarlik uchun asos bo‘ladi. Yuridik javobgarlikning 4 asosiy ko‘rinishi mavjud: jinoiy, ma’muriy, intizomiy va fuqarolik-huquqiy. Paxta dalasida sodir bo‘lgan noxush voqeaga aloqasi bo‘lgan har qanday mansabdor shaxs yoki davlat organiga nisbatan yuqorida sanab o‘tilgan javobgarlik turlarining bittasi va/yoki bir nechtasi qo‘llanilishi […]
Amaldagi qonunchilikda huquqbuzarlik tufayli yetkazilgan mulkiy va nomulkiy zararni qoplash huquqi mavjud. Yetkazilgan zarar moddiy yoki ma’naviy ko‘rinishda bo‘lishi mumkin. Jinoyat Protsessual Kodeksining 275-moddasiga quyidagi toifadagi moddiy ziyon qoplanishi kafolatlanadi: bevosita jinoyat tufayli fuqarolarga yetkazilgan ziyon; jabrlanuvchini dafn etish bo’yicha xarajatlar; jabrlanuvchining kasalxonada davolanishi bo’yicha xarajatlar; sug‘urta tariqasida unga to‘langan […]
Paxta terimi paytida terimchilarga aziyat yetkazuvchi noxush voqea yuz bergan holatda, jabrlanuvchi yoki uning oila a’zolari ko’rishlari kerak bo’lgan choralar bo’yicha tavsiyalar: – Noxush voqea va uni keltirib chiqargan sabablar o‘rtasida o‘zaro bog‘liqlikni qurish lozim. Masalan, o‘quvchini paxta dalasi oldida mashina urib ketsa, javobgarlikka nafaqat haydovchi, balki maktab direktori ham […]
